Na een lange interne dialoog heb je besloten opnieuw te gaan afvallen. Maandag ga je weer vol frisse moed van start. Je hebt er dit keer immers goed over nagedacht. De opgestelde eetregels moeten er ditmaal voor zorgen dat je wel resultaat boekt. Zo ga je ongezonde tussendoortjes vervangen door fruit of snackgroente en ga je ’s avonds gezond koken in plaats van de gebruikelijke kant-en-klaar maaltijd.
Al tijdens de tweede dag voel je weerstand opkomen en klinkt dat stemmetje in je hoofd: ‘waarom zou je, het gaat toch niet lukken.’ Je negeert deze stem en houd je keurig aan de opgestelde eetregels. Na een week ga je op de weegschaal staan en tot je verbazing is het gewicht niet veranderd. ‘Zie je wel, afvallen is gewoon niet voor mij weggelegd.’ Hoe vaker dit proces zich herhaalt, hoe meer je in deze saboterende gedachten gaat geloven en hoe verder succes komt te staan.
“Het lukt mij toch nooit!”
Bekend fenomeen
Veel mensen hebben last van saboterende gedachten. Het wordt problematisch als deze gedachten je weerhouden van het bereiken van je streefgewicht. Waarschijnlijk heb je het niet eens door dat er ook saboterende gedachten bij jou spelen, je hebt ze immers al als waarheid aangenomen. Bepaalde gedachten zitten zo diep ingeworteld dat je bij een afvalpoging op voorhand al 2-0 achterstaat. Want waarom zou je nog je best gaan doen als het toch niet gaat lukken? Ook tijdens het werken aan een gezondere leefstijl kan het ervoor zorgen dat je sneller opgeeft en terugvalt in oude gewoontes.
De verschillende vormen
1. Pre-saboterende gedachten – ‘ik denk niet dat ik het kan’
Pre-saboterende gedachten zijn gedachten waarbij je jezelf al onderuithaalt nog voordat je eraan begonnen bent. ‘Ik denk niet dat ik een gezonder voedingspatroon kan volhouden’, ‘elke dag sporten gaat toch niet lukken’, en ‘vroeger lukte het ook niet, dan gaat het nu al helemaal niet lukken.’ Wanneer jij op voorhand al zegt dat iets niet gaat lukken, zal de kans van slagen erg klein zijn.
2. Conformerende gedachten – ‘zie je wel’
Deze saboterende gedachten vinden vaak plaats nadat je iets geprobeerd hebt. ‘Zie je wel dat dit voedingspatroon niet werk’, ‘ik wist wel dat ik het niet kon’, en ‘dit bewijst maar gewoon weer dat ik het echt niet kan!’ Je geeft jezelf een bevestiging dat het op voorhand al niet mogelijk was en dat het überhaupt verspilde tijd was.
3. Verleidende gedachten – ‘het maakt nu toch niet meer uit’
Verleidende saboterende gedachten zijn gedachten die plaats vinden nadat je eerder hebt toegegeven aan een verleiding. Je bent bijvoorbeeld naar een verjaardag geweest en hebt daar een lekker stuk taart gegeten, terwijl je je op voorhand nog zo had ingenomen om niks te pakken. ‘Nu kan ik net zo goed ook maar wat eten gaan afhalen, het maakt nu toch niets meer uit’ of ‘ik ben nu toch al slecht bezig geweest, dus…’ Je maakt van een klein uitstapje, wat sporadisch geen kwaad kan, meteen een groot uitstapje waarmee je het resultaat van die week tenietdoet.
“Het verleden is niet belangrijk, het gaat om de keuzes die jij op dit moment maakt.”
4. Destructieve gedachten – ‘ik kan het niet’
Destructieve saboterende gedachten zijn gedachten die gaan over je onvermogen. ‘Ik kan het niet’, ‘ik ben hier niet goed genoeg voor’, en ‘ik verdien het niet.’ Dit soort gedachten zijn destructief voor je zelfbeeld en dat komt je zelfvertrouwen niet ten goede.
5. Hulpeloze gedachten – ‘ik ben er niet voor gemaakt’
Hulpeloze saboterende gedachten zijn gedachten die de controle over jezelf en de situatie buiten je eigen vermogen legt. ‘Het zit in mijn genen om snel aan te komen’, ‘sporten is gewoon niet voor mij gemaakt’ en ‘ik kan er niks aan doen dat ik overgewicht heb.’ Op voorhand ga je ervan uit dat je er zelf geen invloed op hebt dat je te zwaar bent, het zit nou eenmaal in de familie.
Diepgeworteld
Destructieve en hulpeloze gedachten zijn lastige saboterende gedachten om overheen te komen. Deze zijn vaak diepgeworteld en veranderen gaat niet over een nacht ijs. Met deze gedachten omgaan vergt een stevige zelfreflectie en dit kan erg confronterend zijn. Het kan voelen alsof het niet jouw schuld is dat je in een bepaalde situatie bent beland, en misschien is dit ook wel het geval. Maar uiteindelijk is het wel jouw verantwoordelijkheid om de situatie te veranderen waar jij op dit moment niet tevreden over bent.
“Je hebt altijd een keuze.”
Welke gedachten spelen bij jou?
Saboterende gedachten nemen snel de overhand en daarom is zelfonderzoek essentieel tijdens een afvaltraject. Je dient bewust te worden van welke saboterende gedachten er bij jou spelen. Waar deze vandaan komen en er objectief naar leren kijken, want zijn ze wel echt waar? Uiteindelijk wil je naar een situatie toe waarbij je saboterende gedachten meteen herkent en ze direct positief kan omvormen. Tijdens mijn 12 weken programma gaan we uitgebreid inzoomen op jouw saboterende gedachten en pakken we ze gericht aan.
Het expert team
Emilie Stassen, Lisette Kuik en Lizzy Luiten-Cuijpers
Experts in voeding & leefstijlverandering
Wil jij nu starten met blijvend afvallen?
